Теори материалӗсем
Ударени
Сăмахри сыпăксенчен пĕрне вăйлăрах каланине ударени (пусăм) теççĕ. Чăваш чĕлхинче ударени ÿкесси кĕске, (е вăйсăр) уçă сасăсенчен килет. Кĕске е вăйсăр уçă сасăсен шутне [ă], [ĕ] уçă сасăсем кĕреççĕ. Чăваш сăмахĕсенче ударение тĕрĕс лартас тесен çак правилăсене асра тытмалла: 1. Сăмахра [ă], [ĕ] сасăсем пулмасан ударени яланах юлашки сыпăк çине ÿкет. Тĕслĕхрен: Кукама'й, асанне', пахча', пушма'к, шкулта'н. 2. Сăмахри уçă сасăсем пурте [ă], [ĕ], кĕске (е вăйсăр) уçă сасăсем пулсан ударени яланах пĕрремĕш сыпăк çине ÿкет: вă'йлă, кĕ'мĕл, кă'мăллă, шĕ'шкĕлĕх, хă'мăл. Ытти чухне [ă], [ĕ] уçă сасăсем çине ударени нихçан та ÿкмест. 3. Сăмах сыпăкĕсенче [ă], [ĕ] сасăсемпе пĕрле ытти вăйлă уçă сасăсем те пулсан ударени юлашки вăйлă уçă сасă çине ÿкет. Тĕслĕхрен: чĕлхе'мĕр, çăпата', кăмакаçăра'н, кăвака'рчăн, çĕнте'рÿ, вĕренеке'н. 4. Кĕске (е вăйсăр) [ă], [ĕ] уçă сасăсем юлашки сыпăкра е юлашки сыпăксенче тăраççĕ пулсан ударени яланах вĕсен умĕнчи юлашки вăйлă уçă сасă çине ÿкет. Тĕслĕхрен: Са'вăнăç, çу'мăр, çанта'лăк, каппа'йчăк, ху'рăнлăх. |
Сӑн пуххисем
Ударени
