10§. Хăвăр пĕлĕвĕре тĕрĕслĕр

Теори материалӗсем

Хĕвĕр пĕлĕвĕре тĕрĕслĕр

Чăваш глаголĕн системинче сăпатлă тата сăпатсăр формăсем пур. Сăпатлисен шутне наклонени, вăхăт, сăпат тата хисеп формисем кĕреççĕ. Ку формăри глагол предложенире сказуемăй пулать.

Сăпатсăррисен шутне инфинитив, причасти, деепричасти формисем кĕреççĕ. Ку формăсем наклонени, вăхăт, сăпат тата хисеп тăрăх улшăнмаççĕ, предложенире глагола е ун ушкăнне пăхăнаççĕ.

Глаголсен сăпатлă тата сăпатсăр формисем пĕр-пĕринчен уйрăлса тăраççĕ пулсан та, чылай енчен пĕр пек:

1)  хăйсемпе çыхăннă япала ячĕсене пĕр падежрах тытса пыраççĕ (хулара ĕçлет – хулара ĕçлекен, хулара ĕçлеме, хулара ĕçлесен);

2) иккĕшĕ те ĕç тунипе туманнине пĕлтереççĕ (çыратăп, çырмастăп – çырса, çырмасăр – çырнă, çырман);

3) иккĕшĕ те ĕç темиçе хут пулнине кăтартма пултараççĕ (вулатăп, вулакалатăп – вуласан, вулакаласан);

4) иккĕшĕ те ĕç тума пултарассипе пултармассине кăтартаççĕ (ĕçлерĕм, ĕçлейрĕм – ĕçлемесĕр, ĕçлеймесĕр, ĕçлеймерĕм).

 

Сăпатсăр формăри глаголсем предложенире кирек епле глагол форми туртăмĕнче тăраççĕ (калаçса лар, вуласа пĕтер), япала ячĕсене ăнлантараççĕ (вуланă кĕнеке, пуранас ĕмĕт).

Хушма каҫӑсем

Ҫӗнӗ материал
2024.03.10 18:23
Ҫӗнӗ каҫӑпа паллашӑр: "Шурçамка" çинчен
2024.03.10 18:16
Ҫӗнӗ страница: Юхма Мишши
2024.03.10 18:00
Ҫӗнӗ хыпар вырнаҫтартӑмӑр: "Шкулта" журналăн çĕнĕ номерĕ
2024.02.18 18:22
2024.02.18 18:19
Ҫӗнӗ хыпар вырнаҫтартӑмӑр:
2024.01.24 22:08
Пирӗн порталта ҫӗнӗ файл: Сăмах майлашăвĕ, тест (docx)
2024.01.14 12:15
Ҫӗнӗ каҫӑпа паллашӑр: Урокăн план-конспекчĕ
2024.01.14 12:02
Видео хушӑнчӗ: Судра
2024.01.14 10:57
Ҫӗнӗ каҫӑпа паллашӑр: Спиридон Михайлов-Янтуш çинчен
2024.01.09 21:47
2024.01.09 21:04
Ҫӗнӗ каҫӑпа паллашӑр: Михаил Акимов çинчен
2024.01.08 19:48
2024.01.08 19:42