Теори материалӗсем

Сăмахсене пуплев пайĕсем çине ушкăнлани

Пĕлтерĕшĕсене тата предложени тытăмĕнче хăйсене мĕнле тытнине шута илсе пуплев пайĕсене тулли тата пулăшу пĕлтерĕшлисем çине уйăраççĕ:

• тулли пĕлтерĕшлисем — япала ячĕ, паллă ячĕ, хисеп ячĕ, местоимени, глагол, наречи, евĕрлев сăмахĕ;
• пулăшу пĕлтерĕшлисем — хыçсăмах, союз, татăк.

Междомети  сăмахсене пĕр-пĕринпе çыхăнтарма пулăшмасть, хăй те ыттисемпе çыхăнмасть.

Чĕлхери тулли пĕлтерĕшлĕ сăмахсем тулли мар пĕлтерĕшлисенчен уйрăлса тăраççĕ:

• вĕсен лексика пĕлтерĕшĕсĕр пуçне грамматика категорийĕсем пур;
• пĕрисем улшăнакан (вĕçленекен е сăпатланакан), теприсем улшăнман (вĕçленмен, сăпатланман) пуплев пайĕ шутланаççĕ;
• вĕсем хăйсем тĕллĕнех предложени тăваççĕ, пуплевре тĕп членсем те, кĕçĕн членсем те пулма пултараççĕ.

Тулли мар пĕлтерĕшлĕ сăмахсене урăхла пулăшу сăмахĕсем теççĕ, вĕсем йышлах мар. Ку ушкăна кĕрекен сăмахсен уйрăмлăхĕсем:

• лексика пĕлтерĕшĕ палăрмасть е пачах çук;
• грамматика категорийĕсем те çук;
• улшăнмаççĕ (вĕçленмеççĕ, сăпатланмаççĕ), морфемăсем çине пайланмаççĕ;
• пуплевре предложени членĕ  пулмаççĕ, тулли пĕлтерĕшлĕ сăмахсене пĕр-пĕринпе çыхăнтарма çеç пулăшаççĕ;
• хăш-пĕр пулăшу сăмахĕсем сăмахсен е предложенисен пĕлтерĕшне мĕн енчен те пулин кăшт урăх сĕм параççĕ.

Хушма каҫӑсем

• 6-мĕш класра пуплев пайĕсене вĕрентесси